تحلیلی بر چشم اندازهای نظری دربارة جهانی شدن: نظریة مزیت ویژگی مکانی
Authors
abstract
جهانی شدن، فرایندی تاریخی است که با نخستین مهاجرتهای انسان در آفریقا آغاز شد و به دیگر نقاط جهان گسترش یافت. مهاجران، بازرگانان و دیگران، همواره در طول تاریخ، عقاید و کالاهای خود را به دیگر نقاط جهان منتقل کردهاند. این امر، ابتدا در مسافت های کوتاه و بعد در مسافتهای بلندتر انجام شد. در واقع، جهانی شدن فرایندی است که از زمان آفرینش انسان وجود داشته و در دهه های اخیر، رشد چشمگیری داشته است. در حوزه های مختلف زندگی می توان آثاری از آمیختن، اقتباس و انطباق تأثیرهای خارجی را مشاهده کرد. برخی از صاحب نظران، سال 1492 را زمان آغاز فرایند جهانی شدن اعلام کرده اند، اما بیشتر محققان و نظریه پردازان، این فرایند را دارای چنین قدمتی نمی دانند. به هرحال باید گفت جهانی شدن فرایندی است که از زمان آفرینش انسان وجود داشته، اما در سال های اخیر، رشد چشمگیری داشته است. دربارة جهانی شدن، تا امروز مطالب و نظریه های متعددی ارائه شده است. این تنوع نظری و گفتمانی در این زمینه، ناشی از ماهیت و اهداف متفاوت آن است، اما مهم ترین چالش در مفهوم نظری این واژه، تعارض در بیان دو واژة جهانی شدن و جهانی سازی است. تعارض و تفاوت نگاه به این دو واژه، ناشی از تفاوت نگاه به فرایندی است که در سه دهة اخیر، ابتدا در بعد سیاسی و امنیتی و سپس از بعد اقتصادی، با تغییر مفهوم مرزها و تغییر کارکرد فضا و مکان، بر تمام رفتار انسان تأثیر گذاشت. در این مقاله تلاش شده است تا به نقش و جایگاه مکان و ویژگی های مکانی، متناسب با ارزش ها و هنجارهای آن پرداخته و ابعاد و تأثیرهای آن در حوزه های مختلف، بررسی شود؛ زیرا پدید آمدن عناوینی همچون «شهروند جهانی» که محصول مستقیم فرایند جهانی شدن است، به تغییر یا تردید در پایه های ارزشی و هنجاری جوامع و ظهور پدیده های جدید در این عرصه منجر شده است. این روند، نقش و اهمیت مکان های جغرافیایی را نیز در سطوح مختلف (چه از نظر مفهومی، چه از نظر مبانی و چه در حوزة مصادیق کارکردی) تغییر داده است و جالب اینکه بسیاری از جوامع، در حال ایجاد سازگاری بین خود و این روندها هستند.
similar resources
تحلیلی بر چشم‌اندازهای نظری دربارة جهانی‌شدن: نظریة مزیت ویژگی مکانی
جهانی‌شدن، فرایندی تاریخی است که با نخستین مهاجرتهای انسان در آفریقا آغاز شد و به دیگر نقاط جهان گسترش یافت. مهاجران، بازرگانان و دیگران، همواره در طول تاریخ، عقاید و کالاهای خود را به دیگر نقاط جهان منتقل کردهاند. این امر، ابتدا در مسافتهای کوتاه و بعد در مسافتهای بلندتر انجام شد. در واقع، جهانی‌شدن فرایندی است که از زمان آفرینش انسان وجود داشته و در دهه‌های اخیر، رشد چشمگیری داشته است. در...
full textتحلیلی بر چشم اندازهای نظری درباره جهانی شدن: نظریه مزیت ویژگی مکانی
جهانی شدن، فرایندی تاریخی است که با نخستین مهاجرتهای انسان در آفریقا آغاز شد و به دیگر نقاط جهان گسترش یافت. مهاجران، بازرگانان و دیگران، همواره در طول تاریخ، عقاید و کالاهای خود را به دیگر نقاط جهان منتقل کردهاند. این امر، ابتدا در مسافت های کوتاه و بعد در مسافتهای بلندتر انجام شد. در واقع، جهانی شدن فرایندی است که از زمان آفرینش انسان وجود داشته و در دهه های اخیر، رشد چشمگیری داشته است. در...
full textچشم انداز فقر در عصر جهانی شدن
در عصر جهانی شدن، علیرغم پیشرفت های چشمگیر اقتصادی و رفاهی و تأثیرات سازنده جهانی شدن بر شیوه زندگی بخشی از جامعه بشری، همچنان بخش عظیمی از جمعیت جهان در منتهای فقر و تنگدستی به سر می برند. جهانی شدن از یک سو باعث ارتقاء روزافزون سطح زندگی در کشورهای پیشرفته صنعتی شده است و از سوی دیگر موجبات رکود و عقب ماندگی هر چه بیشتر بسیاری از کشورهای فقیر، به ویژه در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین را فراهم ...
full textدایاسپوراها بازیگران با نفوذ عصر جهانی شدن: تبیینی نظری و تحلیلی موردی
«دایاسپورا» یک مفهوم مهم در علوم اجتماعی معاصر است. این مفهوم در دو دهۀ اخیر مورد توجه فزایندۀ اندیشمندان رشتههایی چون جامعه‌شناسی، مردم‌شناسی، علوم سیاسی و مطالعات فرهنگی واقع شده که نتیجۀ آن را میتوان سامان یافتن مطالعات دایاسپورا به عنوان یک حوزۀ نوظهور تحقیقاتی بین‌رشتهای دانست. دایاسپوراها امروزه در شمار تأثیرگذارترین بازیگران غیردولتی هستند که هم بر سیاست داخلی کشورها تأثیرگذارند و هم...
full textتاُثیر فرایند جهانی شدن فرهنگ بر هویت های مکانی
فرایند جهانی شدن با شتاب روز افزون در حال عبور از مرزهای سیاسی و محدوده های فرهنگی کشورها بوده و با تغییرات غیر قابل پیش بینی مناسبات بین المللی و طبقه بندی های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جهان را تحت تاُثیر قرار داده است. از سوی دیگر همواره نوعی میل عمیق و احساسی پر شور بین انسان ها در مورد سرزمینشان وجود داشته است. این امر موجب گردیده تا انسان ها همواره به جداسازی افراد و گروه ها از یکدیگر و تفکی...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
پژوهشهای جغرافیای انسانیPublisher: مؤسسه جغرافیا
ISSN 2008-6296
volume 46
issue 4 2015
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023